Mononukleoza zakaźna ma również drugą, bardziej romantyczną nazwę: „choroba pocałunków”. Dotyka zwykle małe dzieci i nastolatki, które – okazując sobie czułość – zarażają się wzajemnie. Wywołuje ją wirus Epsteina-Barr (EBV), który przenosi się przez ślinę. Pacjenci z mononukleozą cierpią z powodu wysokiej gorączki, zapalenia gardła i migdałków oraz powiększonych węzłów chłonnych.
Jak się objawia „choroba pocałunków”?
Mononukleoza zakaźna najczęściej rozwija się u dzieci kilkuletnich, które przekazują sobie wirus, używając tych samych kubków lub wkładając do buzi wspólne zabawki. Chorobę nierzadko diagnozuje się u podlotków – okres dojrzewania to czas pierwszych zauroczeń i pocałunków. Infekcja nie omija też dorosłych, u których zwykle przebiega ciężej niż u maluchów.
Pierwsze symptomy mononukleozy zaczynają dokuczać dopiero 30-50 dni od momentu zakażenia. Łatwo je zbagatelizować lub pomylić z grypą. Mogą doskwierać Ci bóle mięśni, katar i ogólnie złe samopoczucie. Kiedy choroba się rozwija, pojawia się cały wachlarz objawów, ale zdarza się, zwłaszcza u przedszkolaków, że dolegliwości są tyko nieznaczne. U dorosłych na ogół objawia się bardzo wysoką gorączką (nawet do 40 st. C) i powiększeniem węzłów chłonnych (zwykle szyi i okolic głowy), zapalenie obejmuje gardło i migdałki. Szary nalot wiąże się z niemiłym zapachem z ust. Nieraz dochodzi do powiększenia śledziony i wątroby. Maluchy częściej cierpią z powodu obrzęku powiek, nasady noska i łuków brwiowych.
Czasem nietypowe objawy prowadzą do nieprawidłowego rozpoznania – mononukleozę łatwo pomylić z anginą paciorkowcową. W tym wypadku, jeśli lekarz przepisze antybiotyk, na skórze pojawia się wysypka.
Badania i leczenie mononukleozy
Gdy lekarz podejrzewa mononukleozę, może zlecić badania diagnostyczne. W wynikach morfologii krwi uwidacznia się większa liczba białych krwinek, z czego połowa to limfocyty, a 10 procent – limfocyty nietypowe. Czasem należy wykonać badania serologiczne, które wykrywają obecność przeciwciał skierowanych przeciwko EBV.
W leczeniu mononukleozy raczej nie stosuje się leków przeciwwirusowych. Jeśli doskwierają Ci uciążliwe objawy choroby, przede wszystkim pozwól sobie na odpoczynek, unikaj wysiłku i jak najwięcej pij – wysoka gorączka, która długo się utrzymuje, grozi odwodnieniem. Niegazowana woda mineralna i letnie napary ziołowe to podstawa. Stosuj dietę lekkostrawną, która nie obciąży wątroby. Ulgę przyniosą leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (np. paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne). Nie zapomnij dezynfekować jamy ustnej i gardła. Sięgnij po sprawdzony lek z benzydaminą, która działa nie tylko antyseptycznie, ale także przeciwzapalnie, przeciwbólowo i miejscowo znieczulająco. To skuteczny sposób na łagodzenie dolegliwości ze strony gardła i ograniczenie stanu zapalnego. Benzydamina występuje również w postaci aerozolu i tabletek do ssania.
Pewną ulgę przyniosą też ziołowe płukanki gardła, np. z szałwii, tymianku, rumianku. Pamiętaj o wietrzeniu pomieszczeń, w których przebywasz i o nawilżaniu powietrza. Włącz nawilżacz pokojowy lub powieś na grzejnikach grube, mokre ręczniki. Relaks z książką w łóżku lub przy ulubionym serialu to na pewno znakomity pomysł.
lek. med. Damian Korzybski
Specjalista chorób wewnętrznych i specjalista chorób płuc
