Próchnica zębów to problem wielu ludzi. Występuje we wszystkich krajach świata i jest ściśle związana z warunkami cywilizacyjnymi. Jej intensywność dotyczy zwłaszcza ludności krajów, gdzie w dużych ilościach spożywane są oczyszczone cukry. Dotyka ona nie tylko dzieci, lecz także i dorosłych – aż 95%. Na szczęście, można jej skutecznie zapobiegać oraz całkowicie ją wyleczyć.
Co to jest próchnica?
Próchnica, jak tłumaczą specjaliści ze Smile Design Clinic, jest procesem demineralizacji zęba, który prowadzi do całkowitego rozpadu jego struktury. Powodują ją bakterie streptokoki ( S. salivarius, S. mitior, S. sanguis). Mają one możliwość produkowania kwasów w wyniku metabolizowania cukrów pochodzenia zewnątrz- i wewnątrzustrojowego. Kwaśne środowisko powoduje demineralizację szkliwa, pozbawiając tym samym zęby naturalnej ochrony, przez co bakterie wnikają w głąb zęba i przyczyniają się do powstawania płytki nazębnej, wywołującej stany zapalne.
Objawy próchnicy
Obecność próchnicy objawia się różnymi sposobami. Jeszcze we wczesnym jej stadium, powstaje na powierzchni szkliwa zęba wyraźnie odgraniczająca się od zdrowych tkanek biała płytka próchnicowa, która z czasem ciemnieje. W zębie powstaje ubytek, który następnie się pogłębia. Obecność próchnicy sygnalizuje: ból zęba, nasilający się po posiłkach, wyraźna nadwrażliwość na niskie lub wysokie temperatury oraz niektóre smaki, jak również nieprzyjemny zapach z ust. Próchnica w konsekwencji może zakończyć się utratą zęba.
Przyczyny powstawania próchnicy
Istnieje wiele różnych powodów, z których powstaje próchnica. Do jej rozwoju przyczynia się niewątpliwie niewystarczająca higiena jamy ustnej. Zaliczyć do niej możemy zbyt rzadkie lub niedokładne mycie zębów i/lub nie częstą wymianę szczoteczki do zębów na nową. Znaczący wpływ mają z pewnością także niedobory minerałów (fluoru, wapnia, fosforu, magnezu) i witaminy D, odpowiadające za właściwą mineralizację szkliwa, dzięki czemu zęby stają się odporniejsze na działanie kwasów bakteryjnych. Na jeden z głównych czynników, przyczyniających się do powstawania próchnicy wskazuje się na nieprawidłową dietę, a konkretnie posiłki bogate w cukry. Nie dobre jest też częste podjadanie między posiłkami. Próchnicy sprzyja również przedłużone karmienie dziecka butelką – tzw. próchnica butelkowa albo piersią i dotyczy dzieci, które zasypiają w trakcie ssania. Niektórzy chorują na próchnicę z powodu uwarunkowania genetycznego, a niektórzy mogą się nią zarazić poprzez kontakt z drugą osobą, np. całowanie.
Zapobieganie powstawaniu próchnicy zębów
Jak powszechnie wiadomo, zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Podobnie sprawa się kształtuje, jeśli chodzi o próchnicę. Aby do niej nie dopuścić należy przestrzegać zasad prawidłowej higieny jamy ustnej. Musimy pamiętać o dokładnym szczotkowaniu zębów, najlepiej po każdym posiłku, albo przynajmniej dwa razy dziennie. Po każdym myciu zębów czyszczona powinna być także szczoteczka, którą należy wymieniać co trzy miesiące i w żadnym wypadku nie korzystać z pożyczonej. Ponadto, zalecane jest płukanie jamy ustnej odpowiednimi płynami i dobór właściwej pasty do zębów, a także korzystanie z nici dentystycznej. Niezwykle istotne są też regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym oraz poddawanie się zabiegom fluoryzacji i lakowania. Niemały wpływ ma właściwa dieta.
Leczenie próchnicy zębów
W leczeniu próchnicy bardzo ważne jest, by jak najwcześniej ją zdiagnozować. Im szybciej wykryta próchnica, tym jej leczenie będzie znacznie prostsze. Polega ono na usunięciu chorej tkanki zęba i zastąpieniu jej wypełnieniem. Jeśli proces próchniczy postąpił zbyt głęboko czasem niezbędne jest leczenie kanałowe lub niekiedy nawet usunięcie zęba.
